Waarheid en wetenschap

Even diepzinnig starten:

De waarheid omvat de wetenschap 
maar de wetenschap omvat de waarheid niet. Citaat

De wetenschap bekijkt de waarheid door een rationele bril.
Daar is niets mis mee, maar er zijn nog andere brillen.

Wetenschap is prima
op voorwaarde dat ze haar plaats kent. 

Godsdienst versus wetenschap

Enkele eeuwen geleden waren kerk en godsdienst nog dominant. Hiertegen is - vooral met de Verlichting - terecht verzet gekomen. Ondertussen is de slinger naar de andere kant doorgeslagen, de kant van de wetenschap.
Dominantie is op zich een slechte zaak, uit welke hoek die nu ook komt. Het is ook niet meer van deze tijd.

Wat is de onderliggende behoefte aan kerk en godsdienst? De mens is in zijn diepste wezen religieus. Dit kan zich uiten in kerkelijkheid of godsdienst, maar dit hoeft helemaal niet.
Caroline Pauwels, atheïste, vroegere rector van de VUB, schrijft (1)

"Ik ben niet gelovig, maar wel religieus."

Dit kan zeker. Religie heeft te maken met diepe verbondenheid, alles is met alles verbonden. Dit brengt ons dichter bij onszelf, bij onze eigen wortels, onze diepe kern.

Een ander aspect van behoefte aan kerk kan samenhorigheid zijn, onder andere samen zingen (en dansen, in de meer Afrikaanse bijeenkomsten). Dit kan in een kerk, maar dit kan ook in een vriendenkring.
In onze cultuur wordt kerkelijkheid, godsdienst, religie en zelfs mystiek - al dan niet opzettelijk - op één hoopje gegooid.

Wat is onderliggend aan de behoefte aan wetenschap? De behoefte aan kennis. De wetenschap draait rond kennis: op zoek gaan naar kennis, kennis verwerven, kennis beheren, kennis checken, enzovoort.
Het lijkt mij dat onder kennis nog een diepere laag zit, een oerinstinct: de drang tot zelfbehoud. Hoe meer kennis je hebt van je omgeving, hoe beter je voorbereid bent tegen eventueel dreigend onheil.

Godsdienst versus wetenschap. We hebben het even over de godsdienst gehad, en even over de wetenschap. Een nog veel moeilijker kwestie - waar we bijna nooit bij stilstaan - is het voegwoord versus, het ene versus het andere. Hoe verhouden wetenschap en godsdienst zich tegenover elkaar? Het verhaal van de slinger? Dit komt verder nog aan bod.

Waarheid - Liefde

Net als Liefde staat ook Waarheid boven godsdienst en boven wetenschap verheven, en ook boven taal. Boven taal verheven? Ja, dat brengt met zich mee dat het gewoon onzin om Waarheid via taal te omschrijven.
De wetenschap kan geen donder beginnen met liefde. Wetenschap eist objectiviteit, alles wat niet objectief is wordt er doelbewust uit gegooid. Liefde heeft niets met objectiviteit te maken. Het bestaat niet voor de wetenschap, maar de wetenschapper is wel een mens en voor de mens bestaat liefde wel.

Emotie versus ratio

Heelheid

De Waarheid is niet gefragmenteerd.
Ieder-zijn-waarheid is wel een fragment.

Ieder-zijn-waarheid kijkt door de eigen bril.
De Waarheid kijkt door alle brillen tegelijk. Citaat

Waarheid en wetenschap
         Godsdienst versus wetenschap
         Waarheid - Liefde
         Emotie versus ratio
         Heelheid